یکی از مشکلات کودکان با اختلال یادگیری و شاید هم دیگر کودکان، ضعف در مهارت های حرکتی دست و انگشتان دست می باشد. مرکز اختلال یادگیری سبلان و دیگر مراکز کاردرمانی بهترین مکان برای برطرف کردن مشکلات دستورزی کودکان با اختلال یادگیری می باشد.
مرکز اختلال یادگیری سبلان در محدوده شرق تهران و با نام تخصصی مرکز اختلال یادگیری سینا با کادری متخصص از اساتید دانشگاه در حیطه های تخصصی کاردرمانی، گفتاردرمانی و اختلال یادگیری بهترین خدمات دست ورزی، تقویت نقاط ضعف کودکان با اختلال یادگیری، کاردرمانی ذهنی ، کاردرمانی جسمی و گفتاردرمانی ارائه می دهند.
دست ورزی کودکان با اختلال یادگیری
مهارتهای حرکتی ظریف، امری پیچیده هستند، اما چیزی که نقش عمدهای در هماهنگی حرکات ظریف ایفا میکند، چابکی انگشتان است. حرکات دقیق و استقامت در فعالیتهای حرکتی کوچک، توسط توانایی مانور انگشتان و جداسازی مفاصل در نگه داشتن و دستکاری اشیاء کوچک هدایت میشود. بیایید نقش چابکی دستی را در مهارتهای حرکتی ظریف بررسی کنیم.
فعالیتها و تمرینهای چابکی انگشتان در این پست میتوانند در کنار اهداف چابکی دستی برای پشتیبانی از وظایف عملکردی مورد استفاده قرار گیرند.

مهارتهای حرکتی ظریف در کودکان
مهارتهای حرکتی ظریف در کودکان برای استقلال در انجام کارهای مراقبت از خود بسیار مهم هستند. کودکان باید توانایی دستکاری هماهنگ انگشتان خود را توسعه دهند تا بتوانند با مهارت دکمهها، زیپها، بند کفشها، مدادها… و ابزارهای یادگیری و بازی… اسباببازیها را حرکت دهند!
حرکات ظریف در فعالیتهای روزمره، در طول روز و در حین انجاو وظایف استفاده میشوند.
مهارت انگشتان کودکان چیست؟ آیا کودکان اختلال یادگیری در مهارت انگشتان مشکل دارند؟
مهارت انگشتان به توانایی استفاده از هماهنگی و دستکاری دقیق اشیاء در دستها اشاره دارد. مهارتهای حرکتی ماهرانه را میتوان به حوزههای زیر تقسیم کرد: گرفتن و رها کردن، هماهنگی با دست (دستکاری با دست) و حس عمقی (دانستن اینکه چقدر تلاش برای دستکاری اشیاء بدون رها کردن آنها لازم است). عوامل مؤثر دیگری نیز وجود دارند که بر مهارت انگشتان تأثیر میگذارند و ما آنها را در زیر فهرست میکنیم.
این مهارتهای دقیق در کنار هم، ما را قادر میسازند تا یک شیء را با میزان فشار مناسب و مهارت حرکتی مناسب برداریم تا بتوانید با در نظر گرفتن مهارتهای هماهنگی چشم و دست، شیء را به طور دقیق در دست بگیرید.
پس از گرفتن شیء بدون خارج شدن بیش از حد یا گم کردن شیء، لازم است شیء را در دست قرار داده یا بچرخانید. جداسازی مفاصل انگشتان و شست، حرکات دقیق و هماهنگی را هنگام دستکاری اشیاء در وظایف عملکردی فراهم میکند.
آزمون میخ نه سوراخه روش خوبی برای ارزیابی مهارت انگشتان است
مثالهایی از مهارت انگشتان برای کودکان با اختلال یادگیری
مهارتهای حرکتی ظریف همچنین به صورت زیر است:
- دستکاری و جابجا کردن سکهها
- برداشتن مهرههای کوچک
- باز کردن یک تیوب خمیردندان
- نخ کردن سوزن
- نگه داشتن اشیاء در کف دست و گذاشتن آنها یکی یکی
- کاردستی با اشیاء کوچک
- کندن برچسب از روی صفحه
- باز کردن یا بستن قفل گردنبند
- بستن و باز کردن بند کفش
- باز کردن گیره نان
- قرار دادن گیره دم اسبی در مو
- بافتن مو
- حرکت دادن مداد در دست (چرخاندن مداد، پاک کردن یک نقطه کوچک روی صفحه)
- چرخاندن مداد در یک تراش دستی
- زیپ بستن – قرار دادن زیپ در محفظه زیپ
- باز و بستن دکمه پیراهن
- روی هم چیدن سکهها
- نگه داشتن کارتهای بازی در دست
- هر کار دیگری که نیاز به کارهای حرکتی کوچک دارد
مهارتهای مورد نیاز برای مهارت انگشتان کودکان
کودکان از دوران نوزادی مهارتهای دستی خود را توسعه میدهند. قدرت دست از زمانی که نوزاد کوچک روی شکم قرار میگیرد، رشد میکند. وقتی نوزاد تکههای غلات را با استفاده از یک گیره برمیدارد، مهارت انگشتان را در عمل خواهید دید.
مهارت انگشتان کودکان به اجزایی مانند موارد زیر نیاز دارد:
اصطلاحاتی که مهارت انگشتان را تشکیل میدهند در هر یک از پستهای وبلاگ در لیست توضیح داده شدهاند.
- گرفتن با فشار دست
- قدرت دست
- کنترل انتهایی انگشتان
- رشد قوس دست (در پست وبلاگ ما در مورد فعالیتهای انبر توضیح داده شده است)
- دستکاری در دست
- خم کردن مفاصل انگشت شست
- رو به روی هم قراردادن هر انگشت با شست
- جداسازی انگشت
- فضای باز بین انگشتان شست
- برنامهریزی حرکتی
- حس عمقی
- دقت در گرفتن و رها کردن اشیا
- جدا کردن کنارههای دست
- رشد قوس دست
- ثبات مچ دست
- قدرت انگشت
- تقویت قدرت گرفتن با دست و انگشتان
نقاط عطف رشدی برای رشد حرکات ظریف وجود دارد که برای استقلال در هر مرحله از کودکی ضروری است. وقتی بچهها در نوشتن، دستکاری اشیاء کوچک، خستگی دست در کارهای حرکتی کوچک، مهارت انگشتان و عوامل زمینهساز آن مشکل دارند، باید در نظر گرفته شوند.
کودکان همچنین برای دستکاری اشیاء نیاز به نشان دادن مهارت دارند. آنها باید انگشتان خود را مستقل از یکدیگر (که به آن جداسازی انگشتان گفته میشود) و با جداسازی دو طرف دست، حرکت دهند.
بدون این مهارتها، اغلب کودک اصلاحات یا تنظیماتی انجام میدهد. در ادامه جزئیات بیشتری در مورد رابطه مهارت انگشتان و این اجزا ارائه خواهیم داد.
مهارت انگشتان و جداسازی دو طرف دست
هنگام استفاده از عضلات کوچک دستها در کارهای مهارتی، از سمت شست دست استفاده میشود.
سمت دقیق دست، شست، انگشت اشاره و انگشت میانی است. اینها انگشتانی هستند که برای کارهای مهارتی و مهارتهای حرکتی ظریف مورد نیاز هستند.
انگشت حلقه و انگشت کوچک در ایجاد ثبات در حین انجام کارهای دقیق نقش دارند. وقتی انگشت اشاره و شست در یک فعالیت حرکتی کوچک درگیر میشوند، انگشت حلقه و انگشت کوچک در کف دست قرار میگیرند و در طول نوشتن و بستن بند کفش، تکیهگاه محسوب میشوند.
آنها همچنین در هنگام گرفتن اشیا و نیروی لازم برای گرفتن اجسام بزرگ، قدرت ایجاد میکنند.
پس چه زمانی شاهد جدا شدن دو طرف دست در طول فعالیتها خواهید بود؟؟ بستن بند کفش، کشیدن زیپ، بستن دکمه و قرار دادن گیرههای کوچک در یک تختهی میخدار، نمونههایی از جدا شدن دو طرف دست هستند.
مهارت انگشتان و جداسازی انگشتان در کودکان
جداسازی انگشتان بخش کلیدی از مهارت ظریف است و زمانی شروع میشود که نوزاد شروع به اشاره به اشیا با یک انگشت میکند.
استفاده از انگشتان مستقل از یکدیگر برای کارهایی مانند ورق زدن صفحه کتاب، تایپ کردن، قالب زدن خمیر، زبان اشاره و بازیهای انگشتی (“انگشت شست کجاست” و سایر آهنگهای بازی انگشتی، روشهای بسیار خوبی برای تمرین جداسازی و مهارت انگشتان هستند!) مورد نیاز است.